Her geçen gün oturarak her zamankinden daha fazla zaman geçiriyoruz. İş yerinde, işe
giderken veya evde bilgisayar karşısında olsun, bu hareketsiz yaşam tarzı sağlığımızı olumsuz
etkiliyor. Çalışmalar “oturmanın yeni sigara içmek olduğunu” hatta yaşam süresini daha
olumsuz şekilde etkilediğini gösteriyor.
Uluslararası Herkes İçin Spor Federasyonu (TAFISA) tarafından 1991 yılında başlatılan Dünya
Yürüyüş Günü, fiziksel olarak aktif olmanın ve fiziksel hareketsizliğin küresel krizine karşı basit
ve eğlenceli bir kutlama yöntemi sağlamaktadır. Ülkeler kutlama için farklı günler de
belirleyebilmekte ise de otuz yılı aşkın bir süredir, yüz altmıştan fazla ülkeden gelen
milyonlarca insan, Ekim ayının ilk Pazar gününü “Dünya Yürüyüş Günü”ne dönüştürerek
birlikte yürümeyi alışkanlık haline getirdi. Ülkemizde de 3-4 Ekim günleri yürüyüş günü olarak
kutlanmaktadır. Amerikan Kalp Derneği ise, Nisan ayının ilk Çarşambasını Ulusal Yürüyüş
Günü ilan ederek herhangi bir ekipmana ihtiyaç duymadan rahat ayakkabılarınızı giyip 30
dakika yürüyerek bugünün kutlanabileceğini duyurmaktadır.
Dünya Yürüyüş Günü etkinlikleri ile gündelik hayatımızın içine fiziksel aktiviteyi entegre etmeyi
teşvik etmek amaçlanmaktadır.
Günümüzde fiziksel aktivitenin sağlık için öneminin yeterince anlaşılamaması ve teknolojideki
gelişmeler ile yaşam koşullarının kolaylaşması giderek daha hareketsiz bir yaşam tarzının
benimsenmesi ile toplumda obezite, kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, diyabet,
osteoporoz gibi kronik hastalıkların görülme sıklığını artırmıştır. “Türkiye Beslenme ve Sağlık
Araştırması (TBSA) 2017” sonuçlarına göre ülkemizde 15 ve üzeri yaş her 10 kişiden 4’ü yetersiz
düzeyde fiziksel aktivite yapmaktadır.
TBSA 2017 verilerine göre günlük oturarak ya da uzanarak harcanan zaman 15 yaş üzeri erkek
için 384,5 dak. (6.4 saat); kadın için 374,1 dak (6.2 saat) ve toplam 379.3 dakika (6.3 saat)dır.
Günlük oturarak ya da uzanarak harcanan zaman 19 yaş üzeri erkek için 376,7 dak (6.3 saat);
kadın için 363,7 dak (6 saat) ve toplam 370.2 dakikadır (6 saat).
IHME’nin 2017 hastalık yükü hesaplamalarına göre 2017 "Low physical activity" risk faktörü
için toplam ölüm hızı 100.000 nüfusta 16,03 (8,7-25,05) 'dür. Global olarak da bu değer 100.000
nüfusta 16,53 (8,92-26,26)'dür.
Çocukluk Çağı Şişmanlık Araştırması (İlkokul 2. sınıflarda) (Turkey Childhood Obesity
Surveillance Initiative COSI-TUR 2016) Sonuçlarına göre öğrencilerin dersleri dışındaki
zamanlarda televizyon ve bilgisayar başında geçirdikleri süre (internet cafe, oyun salonları,
bilgisayar, akıllı telefon, elektronik eşyalar);
• Hafta içi: %21 hiç geçirmiyor, %42,5 bir saat, %23,5 iki saat, %12,7 üç saat ve üzeri
• Hafta sonu: %12,2 hiç geçirmiyor, %17,9 bir saat, %28,3 iki saat, %41,6 üç saat ve üzeri
geçiriyor olarak tespit edilmiştir.
Fiziksel aktivite vücut direncinin artarak enfeksiyonlara karşı koruma geliştirilmesine katkı
sağlayabilmektedir. Fiziksel olarak aktif olmayanlarda enfeksiyon görülme olasılığı düzenli
fiziksel aktivite yapanlara göre daha fazladır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de devam
eden pandemi sürecinde güçlü bir bağışık sistemine sahip olmak oldukça önemlidir. Bağışıklık
sistemini destekleyen önemli etmenlerden biri de fiziksel olarak aktif bir yaşam sürmektir.
Yürüyüş yapmak ise tüm yaştaki bireyler için en yaygın ve kolay uygulanabilen dayanıklılık
(aerobik) aktivitesidir. Dayanıklılık aktiviteleri vücudumuzun oksijeni kullanma kapasitesini
arttıran, büyük kas gruplarının dinamik ve ritmik olarak çalıştığı aktivitelerdir. İçinde
bulunduğumuz süreçte sosyal mesafeyi koruyarak bireysel olarak yapacağımız yürüyüş
aktivitesi fiziksel ve ruhsal açıdan sağlığımızı destekleyeceği gibi pandemi sürecinde
kendimizin ve toplumun sağlığını riske atmadan yapabileceğimiz ideal bir aktivitedir.
Toplumun büyük bir çoğunluğunda fiziksel aktivite, “spor” kelimesi ile eşanlamlı olarak
algılanmaktadır. Oysa fiziksel aktivite, günlük yaşam içinde kas ve eklemlerin kullanılarak enerji
harcaması ile gerçekleşen, kalp ve solunum hızını artıran ve farklı şiddetlerde yorgunlukla
sonuçlanan aktiviteler olarak tanımlanmaktadır. Bu kapsamda spor aktivitelerinin yanı sıra
egzersiz, oyun ve gün içinde yapılan çeşitli aktiviteler de fiziksel aktivite olarak kabul
edilmektedir.
Fiziksel aktivitenin sağlığın koruyucu ve geliştirici etkisinin görülebilmesi için günlük
aktivitelerin yanı sıra yetişkin yaş grubunda haftanın 5 (beş) günü en az 30 dakika; 5-17 yaş
grubu için ise günde en az 60 dakika orta şiddette fiziksel aktivite yapılmalıdır.
• Orta şiddette fiziksel aktivite, solunum veya kalp atış hızında küçük artışlara neden olan
orta düzeyde fiziksel efor gerektiren fiziksel aktivitedir. Bunu şu şekilde
tanımlayabiliriz; yapılan aktivite esnasında kişi konuşabilir fakat şarkı söyleyemez.
Tempolu yürüyüş bu aktivitelere en iyi örneklerden birisidir.
Fiziksel aktiviteyi yaşam biçimi haline getirmemizde yürüyüş önemlidir. Çünkü:
• Yürüyüşü günlük aktiviteleriniz içerisine kolayca yerleştirebilirsiniz.
• Yürüyüş yapmak için ayrıca bir alet veya özel hazırlık gerekmez.
• Gün içerisinde toplu taşım aracı kullanıyorsanız ineceğiniz yerden bir–iki durak önce
inip yürüyebilir veya arabanızı gideceğiniz yerin önüne değil birkaç sokak uzağa park
ederek gideceğiniz yere yürüyebilirsiniz.
• Size en yakın belediyelere ait yürüyüş yollarından veya Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü’ne
ait spor tesislerinden faydalanabilirsiniz.
3-4 Ekim Dünya Yürüyüş Günü kapsamında da COVİD 19’un getirdiği küresel salgının toplum,
fiziksel aktivite/spor camiası ve sağlık sistemlerimizi dünya çapında etkilemesine rağmen bu
salgını yenmek için sporun ve fiziksel aktivitenin gücünden hareketle yürüyüş yapılması
önerilmektedir.
Düzenli yürüyüş yapmanın bağışıklık sistemini güçlendirmesinde yararı olduğundan hareketle
topluluk halinde olmadan, maske ve sosyal mesafeye uygun şekilde vatandaşların yürüyüş
yapmaları hususunda farkındalık, bilgilendirme çalışmaları yapılması önemlidir.
Daha fazla yürümek için öneriler;
1. Yürüyüş gününde yürüyüşe başlamadan önce uygun ayakkabı ve rahat giysilerin
giyilmesi önerilir. Yürüyüşler mümkünse müzik dinleyerek de keyifli hale
getirilebilir.
2. Enfeksiyon hastalıklarından korunmak için gerekli hallerde maske ve mesafe
kurallarına uygun şekilde yürüyün ve konuşun
3. Daima merdivenleri tercih edin. Asansörü ve yürüyen merdivenleri boş verin ve
bunun yerine merdivenlerden çıkın.
4. Varsa köpeğinizi gezdirin. Arka bahçede koşmasına izin vermek yerine, onu yürüyüşe
çıkarın. Hem temiz havanın tadını çıkaracak hem de egzersiz yapacaksınız.
5. Buluşma ayarlarken kafe veya restoranda oturmak yerine, arkadaşlarınızla bir araya
gelmek için parka gidin.
6. Öğle yemeğinde yürüyün. Masanızdan uzaklaşın ve öğle yemeği yürüyüşü ile kafanızı
boşaltın. Arkadaşlarınızla yürüyebilir veya kendinize biraz zaman ayırabilirsiniz.
7. Aracınızı daha uzağa park edin. İster alışveriş yapıyor olun ister işyerindeki otoparkta
olun, size yürümek için daha fazla zaman tanımak için girişten uzakta bir yer seçin.
8. Toplu taşım araçları kullanıyorsanız bir veya iki durak erken inin ve yolun geri
kalanını yürüyün.
9. Bir soru sormak için veya iş arkadaşınızı aramak veya ona e-posta göndermek yerine
kalkın ve masasına doğru yürüyün. Arkadaşın başka bir katta çalışıyorsa ve
merdivenleri kullanırsanız bu sizin için bonus!
10. Aktif aile zamanı yaratın. Akşam yemeğinden sonra TV karşısında oturmak yerine
herkesi yürüyüşe çıkarın.
11. İşlerinizi yürüyerek yapın. Bazı yerel mağazalara gitmeniz veya akşam yemeği
almanız mı gerekiyor? Arabayı evde bırakın ve onun yerine yürüyün.
12. Kendinizi bir adım sayarla şımartın. Sağlığınıza yatırım yapın ve günde kaç adım
attığınızı takip ederek kendinizi sorumlu tutun.