Küresel COVİD-19 salgını nasıl yediğimiz de dahil olmak üzere birçok yönden hayatımızı değiştirdi. Bütün dünyada virüsün yayılmasını yavaşlatmaya yardımcı olmak için getirilen kısıtlamalar, sosyalleşmek ve dışarıda vakit geçirmek için harcadığımız süreyi azaltıyor. Evde geçirdiğimiz zamandaki artış ile birlikte daha fazla yemek pişirmek ve en sevdiğimiz tarifleri yapmak ve hatta mutfakta yeni tarifler ve tatlarla yaratıcı olmak fırsatı doğdu.
Ev yapımı yemeklere lezzet katmanın tek yolu büyük bir tutam tuz gibi görünebilir, ancak yiyeceklerinizin daha fazla lezzetli olmasını sağlamanın başka pek çok yolu var.
Tuz, besinlerin doğal bileşiminde bulunduğu gibi deniz tuzu ( deniz suyunun buharlaştırılması ile elde edilir) ve kaya tuzu ( halite, göl yataklarından veya toprak altından elde edilir, kurutulur) olarak da elde edilir. Genel olarak tuz, sodyum ve klorürden oluşur. Sodyum klorür içeriği bütün tuzlarda (kaya, deniz, sofra tuzu) yaklaşık olarak aynı miktardadır.
Yiyeceklerimize tat verdiğini düşündüğümüz ve bolca tükettiğimiz tuzun günlük tüketim miktarı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından kişi başı 5 gramın altında olarak önerilmektedir. Bu da bir tepeleme çay kaşığına ( silme bir tatlı kaşığına) dek gelmektedir. Günlük olarak tüketilmesi önerilen bu miktar, gün içinde tükettiğimiz bütün besinlerin içeriğindeki tuzu da kapsar.
Her şeyin fazlası zararlıdır gerçeği tuz için de geçerli olduğundan, fazla tuz tüketiminin önüne geçmek ve zararları konusunda farkındalık yaratmak için her yıl Mart ayının 2. Haftası Dünya Tuza Dikkat Haftası olarak belirlenmiştir. Bu yıl 8- 14 Mart tarihlerini kapsayan haftada; kültürümüzü ve toplumumuzu şekillendiren yemekleri, ev yemeklerini hazırlarken daha az tuz kullanmamız gerektiğini vurguluyor ve “daha fazla lezzet, daha az tuz” diyoruz. Daha az tuz kullanmamıza yardımcı olacak bazı basit ipuçlarını da paylaşıyoruz. Şöyle ki:
*Yemeklerde tuz yerine limon, maydanoz, dereotu, soğan, sirke ve çeşitli baharatlar gibi diğer lezzet arttırıcıları kullanmak
*Salamura ürünlerin tuz içeriğinin azaltılması için suda yıkama ve bekletme gibi işlemler uygulamak
*Yüksek miktarda tuz içeren besinleri daha az tüketmek
*Yemeklerin tadına bakmadan tuz eklememek
*Yemekleri hazırlarken, pişirirken ve tüketirken daha az tuz kullanmak.
Uzm.Dr.Serhat Korkmaz
İl Sağlık Müdürü