Kurban Bayramı yaklaştı. Bugünlerde hayvan hareketleri daha da yoğunlaştı ve vatandaşlarımız hayvanlarla daha fazla temas etmeye başladı. Bu durum Kurban Bayramı süresince de devam ettiğinden; toplum ve çevre sağlığını korumak amacıyla gerekli önlemlerin alınması büyük önem taşıyor. Ülkemizde hâlâ önemli bir halk sağlığı problemi olan ve genel olarak zoonoz hastalıklar diye bilinen hastalıklar, omurgalı hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklardır. Şarbon, verem, sığır tenyası, toksoplazmozis, kistik ekinokokkoz v.b olarak sayabileceğimiz zoonoz hastalıklarla etkin bir şekilde mücadele etmenin esasını, hayvanlara ve çevreye yönelik alınacak tedbirler oluşturuyor. Zoonoz hastalıklardan korunmak için Kurban Bayramı arifesinde ve bayram süresince kişisel olarak alınabilecek belli başlı tedbirleri şöyle sıralayabiliriz: Veteriner hekim kontrolünden geçmemiş hayvanların kesiminden kaçınılmalı; kurbanlık hayvan alınırken, Kurban Hizmetleri Komisyonu tarafından belirlenen kurban satış yerleri dışında hayvan satın almamaya dikkat edilmeli; kurban kesildikten sonra hayvanların atıkları toplum sağlığını tehdit etmeyecek şekilde yok edilmeli, mümkünse uygun derinlikteki (ortalama 50-100 cm.) çukurlara gömülerek kedi ve köpeklerin bu atıkları yemesi önlenmeli; kedi, köpek gibi hayvanlara çiğ et kesinlikle verilmemeli; kurban edilen hayvana ait ürünlerin nakli, temizlik şartlarına riayet edilerek yapılmalı.
Bu kurallara uyarak kesilen kurban etlerinin tüketim şekli de sağlığımız açısından önemli. Peki, Kurban Bayramı’nda sağlıklı bir beslenme nasıl olmalı? İlk kural; hayvan kesilir kesilmez eti tüketilmemeli. Yeni kesilen hayvanın etindeki sertlik pişirmede ve sindirimde zorluk yaratacağında, etin kesildikten sonra buzdolabında 1-2 gün dinlendirilmesi faydalıdır. Yağlı et tüketmek kan yağlarında ve ürik asitte artışa sebep olarak pek çok hastalığa davetiye çıkarıyor. Tüketilen etin faydasını görmek için yağsız tercih edilmeli ve beraberinde mutlaka C vitamini içeren sebze, meyve de yenmelidir.
Sağlıklı kişilerin de uyması gereken beslenme kurallarına; diyabet, kalp- damar hastalığı, yüksek tansiyon, böbrek hastalığı, mide ve bağırsak hastalığı olan kişiler daha çok dikkat etmeli. Kendilerine doktor tarafından verilmiş diyetleri varsa bayramı vesile ederek diyetlerini asla bozmamalılar.
Kurban Bayramı’nda sağlıklı beslenmek için dikkat edilmesi gereken hususları maddeler halinde söyle sıralayabiliriz: Güne mutlaka kahvaltı ederek başlanmalı; verilen ikramlardan küçük miktarlarda tüketilmeli; hamur tatlıları ve çikolata yerine sütlü tatlılar ve meyveler tercih edilmeli; aşırı çay ve kahve tüketiminden kaçınmalı (çay, kahvenin aşırı tüketilmesi uykusuzluk, mide rahatsızlıkları ve ritim bozukluklarına neden olabilir.); kebap, kuzu şiş, pirzola gibi etler yavaş ve düşük ısıda pişirilmeli; etin yanında mutlaka çoban salata veya taze nane-maydanoz tüketilmeli; kavurma, kızartma gibi yağlı etlerden olabildiğince uzak durulmalı; bol taze sebze ve kabuklu meyve tüketilmeli; günde en az 8-10 su bardağı su içilmeli; her gün fiziksel aktivite (yürüyüş, egzersiz v.b) yapılmalı; etlerin yanında asitli, gazlı içecekler tüketmek yerine; ayran, yoğurt, cacık ya da taze sıkılmış meyve suyu tercih edilmeli; sakatatların, kolesterol ve yağ içeriği fazla olduğundan, az tüketilmelidir.
Temiz, sağlıklı bir çevre ve toplum için herkesin üstüne düşeni yapacağına; kişisel temizlik ve sağlıklı beslenme kurallarına uyacağına olan inancım tamdır. Bu vesileyle herkesin Kurban Bayramını şimdiden kutluyor; öncelikle sağlık personeli arkadaşlarıma ve bayramda mesai yapacak olan bütün çalışanlara kolaylıklar diliyorum.
Uzm.Dr.Serhat Korkmaz
İl Sağlık Müdürü