Kurban Bayramı’na yaklaştığımız bugünlerde, hayvan hareketliliği de arttı ve vatandaşlarımız hayvanlarla daha fazla temas etmeye başladı. Kurban Bayramı süresince de aynı durum devam ettiği için toplum ve çevre sağlığını korumak amacıyla gerekli önlemlerin alınması büyük önem taşıyor. Ülkemizde hâlâ önemli bir halk sağlığı problemi olan zoonoz hastalıklar, omurgalı hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklardır. Şarbon, verem, sığır tenyası, toksoplazmozis, kistik ekinokokkoz vb. türleriyle sayabileceğimiz zoonoz hastalıklarla etkin bir şekilde mücadele etmenin esasını, hayvanlara ve çevreye yönelik alınacak tedbirler oluşturuyor. Zoonoz hastalıklardan korunmak için Kurban Bayramı arifesinde ve bayram süresince kişisel olarak alınabilecek belli başlı tedbirleri şöyle sıralayabiliriz: Veteriner hekim kontrolünden geçmemiş hayvanların kesiminden kaçınılmalı; kurbanlık hayvan alınırken, Kurban Hizmetleri Komisyonu tarafından belirlenen kurban satış yerleri dışında hayvan satın almamaya dikkat edilmeli; kurbanlar, yetkililerce belirlenen alanlar dışında kesilmemeli; kurban kesildikten sonra hayvanların atıkları, toplum sağlığını tehdit etmeyecek şekilde yok edilmesi için uygun çöp poşetine konulup temizlik görevlilerine teslim edilmeli; atıklar bireysel olarak ve açık bir şekilde çöpe ya da kanalizasyona atılmamalı, kedi ve köpek gibi hayvanların atıkları yemesi önlenmeli; köylerde vb. yerlerde atıkları toplayacak görevli yoksa mutlaka en az 1 metre derinliğinde kazılan çukurlara gömülmeli; kedi, köpek gibi hayvanlara çiğ et kesinlikle verilmemeli; kurban edilen hayvana ait ürünlerin nakli, temizlik şartlarına riayet edilerek yapılmalı.
Üzücü kurban kazalarını yaşamamak için kurban kesiminin işinin ehli kişilere yaptırılması da çok önemli.
Sözünü ettiğimiz kesim kurallarına uyarak kesilen kurban etlerinin tüketim şekli de sağlığımız açısından önemli. Peki, bayramda ve sonrasında herhangi bir sağlık sorunu yaşamamak için Kurban Bayramı’nda nasıl bir beslenme olmalı? İlk kural; hayvan kesilir kesilmez eti tüketilmemeli. Yeni kesilen hayvanın etindeki sertlik pişirmede ve sindirimde zorluk yaratacağından, etin kesildikten sonra buzdolabında 1-2 gün dinlendirilmesi faydalıdır. Havaların çok sıcak olması sebebiyle etler mutlaka buzdolabında ve birbiri üstüne çok konmadan dinlenmeye bırakılmalı; ara ara alt üst edilmeli. Dinlenen etleri tüketirken daha çok yağsız tercih edilmeli. Yağlı et tüketmek kan yağlarında ve ürik asitte artışa sebep olarak pek çok hastalığa davetiye çıkarıyor. Tüketilen etin faydasını görmek için yağsız tercih edilmesi ve beraberinde mutlaka C vitamini içeren sebze, meyve de yenmesi gerekir. Ayrıca etleri pişirme yöntemi olarak kavurma ve kızartmaları daha az, fırında ve haşlamayı daha çok tercih etmekte sağlığımız için faydalı olacaktır. Su içmek ihmal edilmemeli; kafeinli, gazlı içeceklerden olabildiğince uzak durulmalı.
Herkes için geçerli olan sağlıklı beslenme önerilerimize; diyabet, kalp- damar hastalığı, yüksek tansiyon, böbrek hastalığı, mide ve bağırsak hastalığı olan kişiler daha çok dikkat etmeli. Kendilerine doktor tarafından verilmiş diyetleri varsa mutlaka uymalı; bayramı, diyet bozma bahanesi yapmamalılar ki bayramda ve sonrasında sağlık sorunu yaşamasınlar.
Çevremizin temiz ve sağlıklı olması bizim sağlığımıza da etki edecektir. Bu sebeple sağlıklı bir çevre ve toplum için herkesin üstüne düşeni yapacağına; kişisel temizlik ve sağlıklı beslenme kurallarına uyacağına inanıyorum. Bu vesileyle herkesin Kurban Bayramını şimdiden kutluyor; öncelikle sağlık çalışanı arkadaşlarıma ve bayramda mesai yapacak olan bütün çalışanlara kolaylıklar diliyorum.
Uzm. Dr. Serhat Korkmaz
İl Sağlık Müdürü
