Birinci basamak sağlık hizmeti, sağlığın teşviki, koruyucu sağlık hizmetleri ile teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinin bir arada verildiği, bireylerin hizmete kolayca ulaşabildikleri, düşük maliyetle etkin ve yaygın sağlık hizmeti sunumudur. 2003 yılından itibaren uygulanmaya başlanan Sağlıkta Dönüşümün önemli bileşenlerinden biri olan aile hekimliği, birinci basamak sağlık hizmetinin çağdaş uygulama şekli olup birinci basamak sağlık hizmetlerinin merkezinde yer alır.
Aile hekimleri, kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini bir arada sunan uzman tabip ve/veya tabiplerdir. Aile hekimleri kişileri sağlık koşullarını, yaşadığı çevreyi ve sağlık durumunu doğumdan ölüme kadar bir bütün olarak ele alır. Aile hekimlerinin en önemli görevlerinden biri sağlıklılık kişilerin sağlığını geliştirmek ve korumaktır. Bunu da yaptığı sağlıklı yaşam yönlendirmeleri ve henüz ortaya çıkmamış hastalıkların erken teşhisi ile sağlar.
Aile sağlığı merkezlerinde(ASM); poliklinik hizmetleri, koruyucu sağlık hizmetleri,15-49 yaş kadın izlemleri, gebe ve lohusa izlemleri, bebek ve çocuk izlemleri, obezite izlemleri, aile planlaması hizmetleri, enjeksiyon ve pansuman hizmetleri, tetkik ve tahlil hizmetleri sunulur. Ayrıca ASM’lerde kolon(kalınbağırsak), serviks (rahim ağzı), meme kanseri taramaları da yapılmakta ve erken teşhisin çok önemli olduğu kanser hastalığın erken tespiti ve ileri tetkik ve tedavi için yönlendirmesi yapılır. Aile hekimliklerinde sunulan sağlık hizmetleri tamamen ücretsizdir.
Halkımızda yaygın şekilde yerleşmiş bir alışkanlık gözlemliyoruz; hasta hissedince direkt hastaneye gidilir. Aile hekimine raporlu ilaçların reçete edilmesi için gidilir; aile hekimleri sadece bebek ve çocuklara aşı yapar…
Hasta hissedildiğinde ya da herhangi bir sağlık problemi yaşandığında, acil durumlar dışında, öncelikle aile hekimine gidilmelidir. Aile hekiminiz muayene ve tetkikleri yaptıktan sonra uzmanlık gerektiren bir sorun tespit ederse hastanede hangi branşa başvurulması konusunda yönlendirme yapar. Böylece hastaneye hangi polikliniğe başvurulacağı bilerek gidilir ve hem hasta zaman kaybı yaşamaz hem ilgisiz branştaki doktorlar gereksiz meşgul edilmemiş olur. Hastalar hangi branşa gideceğine kendileri karar verip gittiğinde; yaşadıkları sorunların o branşla ilgili değilse tekrar başka bir branşa muayene olmak için randevu almak, muayene olmak için zaman ve emek harcamış olur.
Aile hekimlikleri sadece ilaç reçete ettirmek, istirahat raporu almak için başvurulacak yerler değildir. Aile hekiminiz adı üzerinde sizi ve ailenizi en iyi şekilde tanıyan, takibini yapan, doğumdan ölüme kadar hep yanınızda olan, kolayca ulaşılabilen doktorlarınız ve sağlık danışmanlarınızdır.
Aile hekimlerinin en önemli özelliği sağlık hizmetine kolay ulaşımını sağlamalarıdır. İlimizdeki, ASM’ler 10-15 dakikada ulaşılabilecek şekilde planlamıştır. Bu planlama çerçevesinde İlimizde 110 ASM ve 257 aile hekimliği birimi ile hizmet vermekteyiz.
Sağlık hizmetleri; koruyucu sağlık hizmetleri, iyileştirici/tedavi edici sağlık hizmetleri ve rehabilitasyon ve sağlığı geliştirici hizmetler olarak sınıflandırılmaktadır. Aile hekimlerinden, saydığımız bu hizmetlerin hepsi alınabilmektedir. Vatandaşlarımızdan en küçük bir sağlık sorunu yaşadıklarında hemen hastanelere yönelmeyip yukarıda saydığımız bütün hizmetleri alabilecekleri, dertlerini rahatça anlatabilecekleri ve kolayca ulaşabilecekleri aile hekimlerine gitmelerini, gerekirse onun yönlendirmesiyle hastaneye başvurmalarını rica ediyorum. Aksi takdirde hastanelerimizde de aşırı bir yığılma, hem hastalar hem sağlık çalışanları için fazladan bir emek sarf etme, zaman kaybı, gereksiz harcama yapma vb. durumu yaşıyor; gerçekten hastane hizmeti alması gereken hastaların yoğunluk içinde kalıp zaman kaybetmelerine sebep oluyoruz.
Herkesin istediği aile hekimine kayıt yaptırabileceğini, istedikleri takdirde aile hekimlerini değiştirebilme hakkına sahip olduklarını da hatırlatıyor sağlık ve esenlikler diliyorum.
Uzm. Dr. Serhat Korkmaz
İl Sağlık Müdürü