Tütün kullanımı, sebep olduğu olumsuz etkilerden dolayı, ülkemizde olduğu kadar bütün dünyada önemli bir halk sağlığı problemidir. Tütün, içinde bulunan zehirli maddelerin insan sağlığına verdiği zararlar herkes tarafından bilindiği halde, hala yaygın bir bağımlılık türü olarak hayatımızda yer edinebiliyor.
Tütünün en yaygın kullanım şekli olan sigara; doğum öncesi dönemden başlayarak, çocuk ve erişkinlikte ölüme kadar götüren 50' nin üzerinde sağlık sorununa yol açıyor. Bu sorunlar arasında kalp ve damar hastalıkları, akciğer kanseri ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı öne çıkıyor. Tütün ve türevleri, önlenebilir hastalık ve ölüm sebeplerinin en önde gelenlerinden biridir. Günümüzde yüzde 80 'i gelişmekte olan ülkelerde olmak üzere, dünyada 1,3 milyar kişi, ülkemizde ise 15 milyon kişi sigara içmektedir. Ülkemizde her yıl yaklaşık 100 bin kişi tütün kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Sigara her yıl dünyada yaklaşık 6 milyon insanın beklenenden önce ölümüne yol açmaktadır. Bu ölümlerin yaklaşık 600 bini ise pasif sigara içimine (sigara içilen ortamlarda dumana maruz kalma) bağlı olmaktadır. Eğer bu konuda yeterli önlemler alınmazsa 2030 yılında sigaranın 8 milyon insanı öldüreceği ve bu ölümlerin % 80’ inin düşük ve orta gelirli ülkelerde olacağı tahmin edilmektedir. Sigara dışında farklı şekillerde tüketilen tütün de aynı zararlı etkilere sahiptir.
Sigara endüstrisinin ana hedefinin 11- 13 yaş grubu çocuklar olduğu ve ülkemizde de sigaraya başlama yaşının gittikçe bu yaş grubuna kaydığı bilinmektedir. Eğer çocukların sigaraya başlaması engellenemez; uzun süre pasif içiciliğe maruz kalırsa 20- 30 yıl sonra maalesef bugünün çocukları sigaraya kurban verilecektir. Çocukları sigaradan korumak için büyüklerin onlara örnek olarak sigaradan ve her türlü tütün mamulünden uzak durması gerekmektedir.
Ülkemizde 5727 sayılı yasanın yürürlüğe girmesi ile birlikte sigarasız bir toplum olma yönünde önemli bir yol alınmıştır. Yasanın yürürlüğe girmesinden sonra sigara satışlarında % 5 civarında düşme meydana gelmiş olup, yasa sayesinde hem sigara içenlerin oranında azalma olmuş, hem de kapalı yerlerde sigara içme yasağı ile pasif sigara dumanına maruz kalma oranları azalmıştır. İlimizde de tütün denetim ekipleri tarafından kapalı alanlar sürekli denetim altında bulundurulmakta ve yasağın delinmesi engellenmektedir.
Bu önemli halk sağlığı sorununa dikkat çekmek ve halkın farkındalığını arttırmak için yılın belirli günleri ve haftaları sigara ve tütün ile ilgili gün ve haftalar olarak belirlenmiştir. Bunlardan birisi de “31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü” dür. Dünya Sigarayı Bırakma Günü’nde vatandaşlarımızı sigara içmemeye, sigara içilmeden de zamanın geçtiğini görmeye ve ömür boyu içmemek üzere sigarayı terk etmeye davet ediyoruz. Bu konuda yardım almak için herkesi sağlık kurum ve kuruluşlarımızda bekliyoruz. Ramazan Ayının da bu tür alışkanlıklara veda etmeye vesile olması dileğimle bu günün tütün bağımlılarının hayatında bir milat olmasını temenni ediyorum. Ayrıca Sağlık Bakanlığının Sigara Bırakma Hattı olan 171 numaralı telefon aranarak da yardım alınabilmektedir.
Uzm. Dr. Serhat KORKMAZ
İl Sağlık Müdürü